Het archief van de negentiende-eeuwse Maastrichtse familie Behr bevat naast vele andere interessante documenten een dagboek, het begin daarvan wel te verstaan, want het bestrijkt slechts één week. Waarom is de schrijfster, Clara Dubois, met haar aantekeningen begonnen? De reden geeft zij op in de eerste zin: zij wil aan de persoon van wie zij hartstochtelijk houdt vertellen wat zij bij zijn afwezigheid zoal meemaakt.

jonge Clara

Clara (die ook wel Claire werd genoemd) is de dochter van het Luikse echtpaar A.J.C. Dubois en Claire Dandrimont. Zij werd geboren in 1811 en woonde aan de Rue Féronstrée in Luik. Over haar jeugd is niets bekend, maar het is duidelijk dat zij is opgegroeid in een welgestelde familie. Haar vader, een zakenman, bezat onder meer de Maastrichtse Maasmolen. Deze molen lag op een eilandje in de Maas ongeveer ter hoogte van de huidige Hoenderstraat, maar werd bij de kanalisatie van de rivier in 1895 afgebroken. De beschrijving van Clara’s dagelijkse bezigheden getuigt van de welgesteldheid van haar familie. Haar jeugd lijkt ongecompliceerd te zijn verlopen en zij leefde in een gedachtenwereld waarin veel zeventienjarigen zich ongetwijfeld zullen herkennen.

 

De persoon aan wie zij haar wel en wee toevertrouwde is Charles Behr, die op dat moment een militaire functie vervulde. Charles werd als zoon van Friedrich Ludwig Behr en Thérèse de Milly geboren in 1800 aan het Onze-Lieve-Vrouweplein te Maastricht. Ook de familie Behr was in goede doen. Dat is onder meer af te lezen aan het feit dat zijn vader tot de hoogst aangeslagenen in de belastingen behoorde. In 1815 kocht vader Behr de proosdij van Sint Servaas, het gebouw achter de Sint-Servaaskerk waarin tegenwoordig de Zusters onder de Bogen wonen.

Clara verliefd

Het dagboekje is geschreven in januari 1828. Behalve dat op elke bladzijde duidelijk wordt dat Clara's hart vol is van Charles en dat zij het liefst bij hem wil zijn, geeft het zijdelings ook andere informatie. Bijvoorbeeld hoe haar tekenleraar tegen het leven van vrouwen van militairen aankeek. Zij moe(s)ten immers door het beroep van hun echtgenoten vaak verhuizen, waardoor zij, in zijn ogen, geen vrienden kunnen maken en altijd als vreemdelingen worden beschouwd. Waarop Clara, na hem van repliek gediend te hebben, geen woord meer tegen hem heeft gezegd tijdens de les. Ook verhaalt Clara hoe zij een tijdje bij haar ‘aangenomen’ dochter Pauline heeft doorgebracht. ‘Aannemen’ moet in dit verband waarschijnlijk begrepen worden als 'veel sympathie en (financiële) hulp schenken'. Pauline was de dochter van een dorpsmeisje dat door een ‘mauvais sujet’ was verleid.

 

Volledig passend bij de tijdgeest - het is de periode van de Romantiek - is Clara verrukt over het ongecompliceerde leven in een dorp dat zo geheel anders is dan dat van een stad. Ze vertelt verder dat een boerenmeisje haar een briefje overhandigde: ‘Ik opende de brief dadelijk en was heel verbaasd de gevoelens van een stille minnaar te lezen, die beweerde al heel lang van mij te houden en te willen sterven als ik weigerde zijn liefde te beantwoorden. Ik wist niet wat te doen en tenslotte dacht ik bij mezelf: ik laat het aan Behr zien, die zal me wel goede raad geven. Ik denk echter dat het ‘t beste is niet te reageren.’ De minnaar blijkt een zekere Célestien te zijn. ‘Je hebt al eens over hem horen praten’, zo schrijft Clara verder. Thuis brengt zij haar dagen door met schrijven, lezen, wandelen en visites. Daarnaast speelt ze piano, heeft muziekles en lessen in tekenen en Engels. De leraren komen bij haar aan huis. Haar leven lijkt zonder problemen te verlopen.

kort leven

In 1829 trouwde zij met Charles Behr en aan het eind van dat jaar beviel zij van een zoon. De namen die aan het kindje werden gegeven waren: Frederic Joseph Charles, de voornamen van de beide grootvaders en de vader. Uit een brief van Charles aan zijn ouders die voor de eerste keer grootouders worden, bleek zijn blijdschap over zijn pasverworven vaderschap. Maar ook schreef hij dat zijn vrouw een zware bevalling heeft gehad. Vanaf dat moment zijn er van Clara geen documenten meer bewaard in het archief Behr. Het zoontje is drie dagen na de bevalling overleden. Kort erna komt Clara te overlijden, 19 jaar oud. Haar leven is wel heel erg kort geweest.

 

bron

Archief Behr, nr. 86

 

auteur

Willemien Schouten

redactie

Job Nijssen