Heel wat genealogen gaan in het begin van hun onderzoek naarstig op zoek naar een familiewapen. Hierbij wordt nogal eens de verkeerde weg bewandeld: u grijpt snel naar een wapenboek en vindt daar warempel een wapen van een gelijknamige familie. Het is echter de vraag of dit inderdaad dezelfde familie is.
Pas na een gedegen genealogisch onderzoek kan blijken of de door u onderzochte familie een wapen voerde. Dat vindt u op grafzerken, rouwborden, zegelstempels, lakzegels, schilderijen, glas-in-loodramen, ex-libris, keukengerei, meubels, schutterszilver, etc.. Dan is het nog de vraag of u inderdaad behoort tot de familie die dit wapen droeg. Verder moet nagaan worden of de betreffende familie het wapen rechtmatig droeg. Het wapen kan overgenomen zijn van een andere, gelijknamige familie. Wordt aan al deze voorwaarden voldaan, dan kunt u het inderdaad als uw historisch familiewapen beschouwen.
U mag beslist geen te hoge verwachtingen hebben bij deze ‘wapenwedloop’. Veel families voerden nu eenmaal geen wapen, gewoonweg omdat ze het nergens voor nodig hadden. En zelfs binnen families die een wapen hadden, werd het zeker niet door iedereen gebruikt. Het werd vaak alleen gebezigd door familieleden die het ambtshalve nodig hadden voor het bezegelen van officiële stukken (notarissen, pastoors, schepenen) of voor decoratieve doeleinden. Zo kan het gebeuren dat een wapen in één tak van de familie getrouw overgeleverd werd en dat het in een andere tak vergeten werd.
Wel is het zo dat Limburg, met de Zuidelijke Nederlanden en bijvoorbeeld Zwitserland, behoort tot het midden-Europese gebied waar de familieheraldiek altijd vrij is geweest en zich altijd vrij heeft kunnen ontplooien. Er is altijd vrijheid geweest om een familiewapen te kiezen of te ontwerpen en dan te voeren. In landen als Engeland en Frankrijk heeft de overheid het voeren van familiewapens tot zich getrokken en het beschouwd als een bron van inkomsten. In die landen is de familieheraldiek in een vroeg stadium van haar vrijheid beroofd en heeft zich dus niet kunnen ontplooien. De kans dat u in Limburg uitkomt op een familie met een wapen is dus veel groter dan in Noord-Nederland.
eigen familiewapen
Blijkt uit genealogisch onderzoek dat een familie nooit een wapen bezat, dan kunt u er natuurlijk één (laten) ontwerpen. Het moet volgens de regels van de heraldiek worden ontworpen. In Nederland zijn slechts de overheids- en de adellijke heraldiek wettelijk beschermd. Dus wapens van adellijke families en van publiekrechtelijke lichamen zoals provincies, gemeenten, waterschappen. Deze worden verleend bij Koninklijk Besluit en geregistreerd door de Hoge Raad van Adel. Familieheraldiek daarentegen is niet wettelijk geregeld: iedereen is vrij een wapen aan te nemen. De fatsoensnormen vereisen weliswaar dat men niet een wapen voert wanneer men niet van de betreffende familie afstamt, maar strafbaar is het niet.
Delen
Made by zuiderlicht