De inventaris van het archief van de Domaniale Mijn is gepubliceerd via archieven.nl. Hiermee komt een eind aan een langlopend inventarisatieproject. Dit project is mede tot stand gekomen door financiële steun van de Stichting Behoud Mijnhistorie.
De nieuwe inventaris van het archief van de Domaniale Mijn werd reeds op 4 december 2019 op feestelijke wijze gepresenteerd. Hierbij werden met name Jan Hanssen en Gerard Venner in het zonnetje gezet. Zij hadden zich ingezet om het archief van de voormalige Domaniale Mijn in Kerkrade fysiek toegankelijk te maken.
Het daadwerkelijke online zetten van de inventaris had echter nog wat voeten in de aarde. De inventaris en de archiefstukken moesten namelijk nog helemaal worden gecorrigeerd op privacygevoelige informatie. Collega Peter Westerveld heeft zich hiervoor de afgelopen periode ingespannen.
de mijn
De Domaniale Mijn te Kerkrade was in de negentiende eeuw lange tijd de enige continu producerende steenkolenmijn in het huidige Nederland, totdat in 1893 de eerste Oranje-Nassaumijn in Heerlen van start ging. Zij was lange tijd ook de grootste in bedrijf in Nederland.
De hoeveelheid steenkool die jaarlijks werd gedolven in de eerste generatie moderne steenkoolmijnen, aangelegd vóór de Eerste Wereldoorlog, bleef tot 1914 beneden die van de Domaniale Mijn. Toen eenmaal de Staatsmijn Emma in productie kwam, en vervolgens de andere van het grote type, begon de Domaniale Mijn, zeker na 1945, te behoren tot de categorie van de kleinere Limburgse mijnen. Tijdens de collectieve sluiting van de mijnen ging de Domaniale Mijn in 1969 als één van de eerste dicht.
het archief
Dat er informatie over het dagelijkse reilen en zeilen van het mijnbedrijf inzit, spreekt voor zich. Wat tevens bijzonder is, is dat in het archief ook heel veel te vinden is over de aanleg en exploitatie van de spoorlijn Maastricht – Aken. Het archief van zowel de Aken-Maastrichtsche Spoorweg Maatschappij (wiki) als de Aachen-Mastrichter Eisenbahn Gesellschaft (wiki) maakt deel uit van dit archief.
Hiermee is het archief dus niet alleen relevant voor de Nederlandse mijnhistorie, maar ook interessant voor historisch onderzoek naar het begin van de spoorwegen in Zuid-Limburg.