Hoogtepunten uit cartografiecollecties van Centre Céramique, RHCL en Universiteitsbibliotheek Maastricht
Waar zouden we zijn zonder navigatie?
Navigatie is niet meer weg te denken uit onze samenleving. Deze apparatuur maakt het verplaatsen van A naar B efficiënt, betrouwbaar, gemakkelijk en niet op de laatste plaats vanzelfsprekend. Lang voor het digitale tijdperk waren atlassen en losse handgetekende kaarten op papier goud waard. Wetenschappers brachten de wereld in kaart op basis van eigen ervaringen en met de kennis en ervaring van zeevaarders. Ontdekkingsreizigers, militairen en globetrotters gebruikten deze kaarten om op koers te blijven.
Atlassen hebben in de loop der eeuwen hun nut bewezen en hun magische aantrekkingskracht zeker niet verloren. Ze vertellen geschiedenis en verrijken de fantasie van jong en oud. De tentoonstelling biedt de mogelijkheid om de historische beleving en de ‘haute nouveauté’ van de atlassen en kaarten van vroeger echt mee te krijgen in de bijzondere omgeving van de Sint Janskerk tussen héél veel andere mooie antieke boeken en atlassen, kaarten en meer. De expo is te zien op 9, 10 en 11 maart 2018 tijdens de MABP bij stand 28.
Officiële opening van onze stand
Op vrijdag 9 maart om 17.00 uur heten de directeuren van de instellingen u welkom. Aansluitend vertelt Jonathan Stockhorst, masterstudent Art, Literature and Society aan de Universiteit Maastricht, over zijn onderzoek om de historische (wereld)atlassen uit onze collecties in kaart te brengen. Zijn presentatie is in het Engels.
Wat kunt u zoal zien in onze vitrines?
De drie instellingen hebben heel wat in huis op het gebied van cartografie. In onze vitrines vindt u dan ook bijzondere atlassen, losse kaarten en prenten die u een mooi beeld geven van hoe de makers de wereld door de tijd zagen. De tentoongestelde atlassen en kaarten vormen slechts een deel van onze prachtige cartografiecollecties. We hebben een keuze moeten maken uit al het materiaal.
Een tipje van de sluier:
Mercator Atlas minor uit 1630
Deze minor is zeldzaam: het is de eerste Nederlandstalige uitgave met een van de vroegste kaarten van Japan en Korea. De minor was groter dan andere kleine atlassen in die tijd, waardoor meer detail mogelijk was en meerdere plaatsnamen konden worden vermeld. Gerard Mercator ontwikkelde een wijze van projectie om het oppervlak van de aarde weer te geven op een plat vlak. Die techniek is naar hem vernoemd: de Mercatorprojectie. Deze projectie werd vooral in de zeevaart gebruikt, maar is door de vertekening van het beeld op hoge breedtegraden minder geschikt om de omvang van landen goed weer te geven. De atlas is uit de collectie van Centre Céramique.
Kaart ‘Traiectum ad Mosam’ uit ca. 1581
Dit prachtige handgekleurde panorama van ca. 1581 is uit de collectie van het Regionaal Historisch Centrum Limburg. De kaart bevat rijke details en is de éérste complete stadsplattegrond van Maastricht. De kaart toont bovendien mooi de tweeherigheid van Maastricht met de wapenschilden van beide partijen. Zo zien we links het wapenschild van de Bisschop van Luik, Gerard van Groesbeek en rechts het wapenschild van de Hertog van Brabant, Koning Filips II van Spanje. En niet te vergeten staat in het midden natuurlijk het wapenschild van de stad Maastricht. Het stadsgezicht toont tevens mooi de oude en soms niet meer bestaande stadsmuren en -omwallingen van Maastricht. De kaart werd gedrukt in de beroemde werkplaats van Christoffel Plantijn in Antwerpen en is later vaak herdrukt.
Atlas Portatif, universel et militaire uit 1748
In de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek bevinden zich veel zakatlassen, waaronder de Atlas Portatif Universel et Militaire (Paris, Durand & Pissot Fils 1748). Zakatlassen waren populair vóór 1900. Grote atlassen waren te kostbaar en onhandig om mee op pad te gaan. Zakatlassen pasten in de binnenzak. Het bezitten ervan verhoogde je status: je was geografisch erudiet en gaf de indruk een kosmopoliet te zijn.
Praktische info
De MABP 2018 vindt plaats 9, 10 en 11 maart.
Sint Janskerk, Vrijthof 24, Maastricht
Openingstijden en meer vindt u op de MABP website.