De inventaris van het archief van de bisschop van Roermond ten tijde van het eerste bisdom Roermond (1569-1802) is onlangs voltooid. Het archief is nu optimaal toegankelijk voor onderzoek naar de geschiedenis van het bisdom en voor de bestudering van het geloof van alledag van de gewone gelovigen.
De volledige inventaris is vanaf nu gratis te downloaden
Over het archief
De archiefstukken bestrijken de periode vanaf 1665, omdat in laatst genoemd jaar het bestaande archief tijdens de stadsbrand van Roermond verloren ging. Het ressort van het eerste bisdom week af van dat van het huidige diocees. Het omvatte vrijwel geheel Midden- en Noord-Limburg en aangrenzend nu Duits gebied, met plaatsen als Kevelaer, Geldern, Straelen, Viersen en Erkelenz. Tot het eerste bisdom behoorden ook het Rijk van Nijmegen, Het land van Maas en Waal, het land van Cuijk en het land van Valkenburg in het zuiden.
Het archief weerspiegelt de bevoegdheden van de bisschop. Hij nam tal van maatregelen om het geloofsleven van het hem toevertrouwde kerkvolk te bevorderen en de zielzorg door bekwame priesters te waarborgen. Afgezien van het toedienen van wijdingen bemoeide de bisschop zich met de opleiding, benoeming, taakuitoefening en het gedrag van priesters. Regelmatig bezocht hij de parochies om de staat en inrichting van het kerkgebouw en de financiën van de parochie, de pastoor, kapelaan(s) en broederschappen te controleren. Hij gaf toestemming tot het stichten van missen in kerken en kapellen, en tot uitbreiding van de zielzorg door het aanstellen van extra kapelaans. De gelovigen kregen rechtstreeks met de bisschop te maken door zijn voorschriften over verplichte kerkelijke feestdagen, waarop geen slafelijk werk verricht mocht worden, en door de vastengeboden. De bisschop trachtte de devotie in processies te stimuleren door het meevoeren van wereldlijke beelden en het optreden van schutterijen (met draken) te verbieden. Man en vrouw die familie van elkaar waren, hadden zijn dispensatie nodig om te mogen trouwen.
Congres
Het bisdom Roermond en het Regionaal Historisch Centrum Limburg te Maastricht hebben het bereiken van deze mijlpaal op woensdag 28 juni 2017 gevierd met een gratis toegankelijk middagcongres in het auditorium van het RHCL. Twee sprekers, Eddy Put en Gerard Venner, gingen in hun voordracht in op interessante aspecten van het verleden van het eerste bisdom Roermond. Aan het einde van het congres heeft Gerard Venner, de inventarisator van het archief, het eerste exemplaar van de inventaris aangeboden aan monseigneur Wiertz, bisschop van Roermond.
Verkoop van de inventaris
De fysieke inventaris telt 466 pagina’s en omvat naast het archief van de bisschop van Roermond (1561) 1665-1802, ook stukken van de voormalige bisschop en apostolisch vicaris-generaal te Grave over de jaren 1794-1840, alsmede het archief van het Begijnhof te Roermond (1279) 1294-1773. Na de beschrijving van de archiefstukken volgt een regestenlijst, een lijst van uitgebreide samenvattingen van alle in deze archieven aanwezige oorkonden van vóór 1501.
De inventaris is verkrijgbaar voor 25 euro bij het Regionaal Historisch Centrum Limburg. Tevens is het mogelijk een exemplaar per post te bestellen voor 32 euro (inclusief portokosten).